MODEL MAĞAZACILIK SİSTEMİ

MODEL MAĞAZACILIK SİSTEMİ

Mağazacılığın henüz yaygın bir okulu olmadığı için doğrular, tecrübelerden veya rakiplerden yada dünyadaki uygulamalardan yola çıkarak ortaya konulmaya çalışılmaktadır.

Ticaret ne şekilde yapılırsa yapılsın amacı kâr etmektir. Kâr etmenin olmazsa olmazlarından bir tanesi de sistem kurmak ve kişilere dayalı bir işletme yerine sisteme dayalı bir işletme mantığı güdülmesidir. Kişiler gelip geçicidir. İşletmelerde de devamlılık esas olduğuna göre kişiler değişse bile sistem işlemeye devam etmelidir.

İşletmenin devam etmesi için sistemin katkısı % 70 ise kişilerin katkısı % 30 dur. Kişilerin katkısı oluşturulacak sistemin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi ve işletmeye yada sisteme katacağı artı değerlerdir.

Mağazacılıkta başarının altında yatan önemli faktörlerden bir tanesi iyi yer seçmektir. Yeri iyi seçilmemiş bir mağazadan başarı, ciro ve kâr beklemek hayaldir. Daha sonra mümkün olduğunca kaliteden de taviz vermeden işletme ve kullanım amaçlı olarak bina en ucuz bir şekilde yapılmalıdır. Çünkü fizibilitesi iyi yapılmış ve bina maliyeti asgari seviyede gerçekleşmiş olan bir işletmenin geri dönüşü de o kadar kısa olur ve kâra geçer. ( Tahmini yatırımın geri dönüş süresi 3 ila 7 yıl arsında değişir )

Ayrıca mağazanın bulunduğu yerin ekonomik, kültürel ve örfsel özellikleri yanında hitap edilecek müşteri kitlesi de dikkate alınarak mağazanın reyon ve bölümler bazında yerleşim, teşhir, tanzimi yapılmalıdır. Bu yapılırken sevkıyat sıklığı ve uzaklıkta dikkate alınarak yeterli büyüklükte depo yapılmalıdır. Yeterli otoparkta olmazsa olmazlardan birisidir.

Sıra personel teminine gelince işin ehli olan tecrübeli ve o bölgeden seçim yapılmalıdır. Böylece dışarıdan getirilen personel maliyetleri ortadan kalkar. Mağaza açılmadan önce iş, görev ve yetki tanımları açık ve net bir şekilde yapılmalıdır. Hangi durumda neler yapılabileceğini ve nereye başvurabileceğini gösteren el kitapçıkları ile bunların karşılığında uygulanacak mükâfat ve verilebilecek cezalar belirtilmelidir.

Sistem, mağaza teşhir, tanzim ne kadar iyi olursa olsun neticede insan faktörü ön plana çıkmaktadır. Personel iyi eğitilmeli ve açılacak mağazaların personeli önceden eğitime alınmalıdır. İyi bir sistem kurulursa iş, görev ve yetkiler iyi tanımlanırsa insan faktörü de o derecede yerine oturacaktır. Kilit noktalardaki personele ve yöneticilere piyasayla paralel iyi ücret verilmelidir ki motivasyon iyi sağlanabilsin ve kalifiye personel rakiplere kaçmasın. Diğer işler için Gerekirse part-time eleman alınmalıdır. Yöneticiler mümkün olduğunca içeriden yetenekli ve başarılı personelden seçilerek başarılı çalışanlar özendirilmelidir. Terfi ve tayinler, yönetim şeması iyi tanımlanarak açık ve net bir şekilde belirtilmelidir ki kariyer planlama yapılabilsin ve şirket sadakati artsın. Ayrıca motivasyonun sağlanması ve şirket içi huzursuzluğun giderilmesinde en önemli faktör adaletli davranmaktır.

Birde eleman seçiminde mağaza müdürünün hatta gerekirse bölüm müdürlerinin görüşleri alınmalıdır. Böylece yetersiz veya uygun olmayan personel seçimiyle ilgili gelebilecek olumsuzluklar ve iç anlaşmazlık, huzursuzluk önlenmiş olur. Sahiplenme ve sorumluluk duygusu artar.

Geniş bir alanda faaliyet gösteren zincir mağazalarda merkezden yönetim yerine, yerinden yönetim tercih edilmeli, iyi bir oto kontrol ve denetim mekanizması oluşturulmalıdır. Ayrıca yönetici ve müdürlere sorumluluklarıyla paralel doğrultuda yetki ve inisiyatif kullanma hakkı verilmelidir ki hesap sorulabilsin sorumlular belirlenebilsin ve aynı hatalar yapılmasın.

Model bir mağaza oluşturularak iş eğitiminden kurum kültürünün verilmesine, iş standartlarının belirlenmesine kadar çok amaçlı olarak kullanılmalıdır. Böylece verilen eğitimlerde daha iyi anlaşılır ve kalıcı olur.

Alınan kararların ve bulunan çözümlerin mutlaka uygulanması sağlanmalı ve takip edilmelidir. Unutulmamalıdır ki iyi yönetici çok bilen değil, bildiğini en kısa sürede uygulayandır.

Eğitim en üstteki yöneticiden başlayarak aşağıya doğru uygulanmalıdır ki aynı dil konuşulabilsin ve frekanslar tutsun. Eğiticilerin eğitimi sağlanarak öncelikle hizmet içi eğitime ağırlık verilmelidir.

Mağaza personeline öncelikli olarak pratikte kullanılacak marketçiliğin püf noktaları olan ( ör: ucuz fiyatlı ürünlerin altta, orta fiyatlı ürünlerin ortada, pahalı ürünlerin üst raflara konulması, teşhirde küçükten büyüğe doğru ürünlerin dizilmesi, büyük ürünlerin duvar kenarlarına yerleştirilmesi, etiketlerin okunacak büyüklükte olması, ürünlerin son kullanma tarihlerine göre dizilmesi v.s gibi ) bilgiler öğretilmelidir.

Üst yönetim tarafından yapılan toplantılar ve alınan kararlar alttakilerle gerektiği kadar paylaşılmalıdır ki uygulamalar biraz daha hızlı olsun ve sonuçlarda sahiplenilsin.

Ayrıca şirket içi bilgi akışı ve açıklaması yetersiz olursa bu açıklık ve boşluk dedikodu ve fısıltı gazetesi tarafından doldurulacaktır. Böylece iç çekişmeler ispiyonculuk, fitnecilik artacaktır.

Selâmlarımla

         Necmettin KURU

         Pazarlama ve Yönetim Danışmanı